.jpg)
Η απιστία δεν είναι απλώς μια προδοσία, αλλά μια βαθύτερη αντανάκλαση των ψυχικών δυναμικών ενός ατόμου και μιας σχέσης. Η απιστία είναι ένα από τα πιο οδυνηρά γεγονότα που μπορεί να βιώσει κάποιος σε μια σχέση. Δεν είναι μόνο η πράξη της προδοσίας που πληγώνει, αλλά και ό,τι αυτή συμβολίζει: την ανατροπή της εμπιστοσύνης, την αμφισβήτηση της αγάπης, την αίσθηση ότι όλος ο κόσμος που χτίστηκε πάνω στη σχέση μπορεί να καταρρεύσει.
Η ψυχοδυναμική προσέγγιση βλέπει την απιστία όχι ως απλή "παραβίαση κανόνων", αλλά ως αντανάκλαση βαθύτερων ψυχικών συγκρούσεων, αναπαραγωγή ασυνείδητων μοτίβων και ανάγκη για αναζήτηση μιας νέας ταυτότητας μέσα στη σχέση.
Για να κατανοήσουμε το πώς και το γιατί της απιστίας, ας δούμε την ιστορία της Μαρίας και του Γιώργου – ενός ζευγαριού που βρέθηκε αντιμέτωπο με την προδοσία και αναγκάστηκε να επανεξετάσει τη σχέση του.
Η Ιστορία της Μαρίας και του Γιώργου
Η Μαρία και ο Γιώργος ήταν παντρεμένοι για δέκα χρόνια. Είχαν δύο παιδιά και μια φαινομενικά σταθερή σχέση. Η Μαρία εργαζόταν ως δικηγόρος, ενώ ο Γιώργος, αρχιτέκτονας, ταξίδευε συχνά για τη δουλειά του. Η καθημερινότητά τους ήταν γεμάτη υποχρεώσεις, όμως η σχέση τους είχε χάσει τη ζωντάνια της.
"Ένιωθα ότι ήμασταν δύο συγκάτοικοι που μεγάλωναν παιδιά", είπε η Μαρία αργότερα στη θεραπεία της.
Όταν ανακάλυψε ότι ο Γιώργος είχε σχέση με μια συνάδελφό του, ένιωσε το έδαφος να χάνεται κάτω από τα πόδια της. "Πώς μπόρεσε να μου το κάνει αυτό;", αναρωτήθηκε.
Αλλά η απιστία σπάνια αφορά μόνο την πράξη της προδοσίας. Συχνά είναι ένα σύμπτωμα μιας βαθύτερης δυσφορίας που είτε υπήρχε στη σχέση είτε προϋπήρχε στο άτομο που απάτησε.
Γιατί ο Γιώργος Απάτησε; Ψυχοδυναμική Ερμηνεία
Αν ρωτούσαμε τον Γιώργο γιατί απάτησε, ίσως έλεγε "Δεν ξέρω, απλώς συνέβη". Αλλά από ψυχοδυναμική σκοπιά, τίποτα δεν "απλώς συμβαίνει".
Η απιστία ως απόδραση από τη συναισθηματική απόσταση: Ο Γιώργος ένιωθε αποκομμένος από τη Μαρία. Η επικοινωνία τους είχε περιοριστεί σε πρακτικά θέματα και ένιωθε πως δεν ήταν πλέον σημαντικός για εκείνη. Όπως εξηγεί ο Mitchell (1988), οι άνθρωποι απατούν όχι πάντα επειδή αναζητούν κάτι καλύτερο, αλλά επειδή θέλουν να ξεφύγουν από μια αίσθηση αόρατης μοναξιάς μέσα στη σχέση.
Η απιστία ως επανάληψη παλαιών μοτίβων: Στην ψυχαναλυτική του διερεύνηση, ο Γιώργος συνειδητοποίησε ότι η σχέση του με τον πατέρα του είχε επηρεάσει τον τρόπο που σχετιζόταν με τις γυναίκες. Ο πατέρας του ήταν αυστηρός και συναισθηματικά απόμακρος, γεγονός που τον είχε κάνει να αναζητά διαρκώς επιβεβαίωση από γυναίκες για την αξία του.
📌 Παράδειγμα ψυχοδυναμικού μηχανισμού: Ο Freud (1920) περιέγραψε τον όρο "αναπαράσταση μέσω πράξης" (repetition compulsion), όπου οι άνθρωποι ασυνείδητα επαναλαμβάνουν τραύματα του παρελθόντος. Ο Γιώργος, μεγαλωμένος με την ανάγκη να αποδεικνύει την αξία του, βρήκε στην απιστία έναν τρόπο να επιβεβαιώσει τον εαυτό του.
Η Αντίδραση της Μαρίας: Θυμός, Θλίψη, Αυτοαμφισβήτηση
Η απιστία δεν είναι μόνο προδοσία, αλλά μια εμπειρία που ενεργοποιεί παλιά τραύματα.
Η Μαρία ένιωσε απορριφθείσα, ανεπαρκής, γεμάτη ερωτήματα:
"Δεν ήμουν αρκετή;"
"Έκανα κάτι λάθος;"
"Πώς γίνεται να αγαπάς κάποιον και να τον προδίδεις;"
Η ψυχοδυναμική προσέγγιση μας λέει ότι αυτά τα συναισθήματα σπάνια αφορούν μόνο το παρόν. Μέσα στη θεραπεία, η Μαρία θυμήθηκε ότι ως παιδί είχε βιώσει συναισθηματική εγκατάλειψη από τη μητέρα της, η οποία εργαζόταν ασταμάτητα και είχε ελάχιστο χρόνο για την κόρη της.
📌 Παράδειγμα: Σύμφωνα με τη θεωρία του Bowlby (1988) για την προσκόλληση, οι άνθρωποι που έχουν βιώσει ανασφαλείς σχέσεις στην παιδική ηλικία συχνά έχουν έντονο φόβο εγκατάλειψης και δυσκολία στη ρύθμιση των συναισθημάτων τους στις σχέσεις τους ως ενήλικες.
Η θλίψη της Μαρίας δεν αφορούσε μόνο τον Γιώργο, αλλά και μια βαθύτερη απώλεια:
Η απιστία της ενεργοποίησε τον φόβο της ότι τελικά κανείς δεν θα μείνει για πάντα δίπλα της.
Το Αρχικό Σοκ: Διαχείριση των Συναισθημάτων
Η απιστία προκαλεί έντονη συναισθηματική αναταραχή. Δεν είναι απλώς ένας εξωτερικός παράγοντας που διαταράσσει τη σχέση, αλλά μια εμπειρία που ενεργοποιεί βαθύτερα τραύματα, φόβους εγκατάλειψης και ζητήματα αυτοεκτίμησης. Τα συναισθήματα που βιώνουμε μετά την αποκάλυψη της απιστίας είναι συχνά παλαιότερες ψυχικές καταστάσεις που ξαναβιώνουμε μέσα από τη σχέση.
Ο θυμός μπορεί να μην αφορά μόνο τον σύντροφο, αλλά κάθε πρόσωπο που κάποτε μας απογοήτευσε.
Η θλίψη μπορεί να θυμίζει παλιές απώλειες, ακόμα και πρώιμες εμπειρίες εγκατάλειψης.
Η ανασφάλεια μπορεί να ενεργοποιήσει παλιούς φόβους απόρριψης και ανεπάρκειας.
📌 Τι μπορείτε να κάνετε:
✅ Αναγνωρίστε ότι τα συναισθήματα αυτά είναι φυσιολογικά – Μην προσπαθήσετε να τα αγνοήσετε ή να τα καταπνίξετε.
✅ Δώστε χρόνο στον εαυτό σας – Το αρχικό σοκ δεν είναι η στιγμή για αποφάσεις.
✅ Αναρωτηθείτε: "Τι ακριβώς με πονάει περισσότερο;" – Είναι η προδοσία, ο φόβος της μοναξιάς, η αίσθηση απόρριψης;
Όσο περισσότερο κατανοούμε τον εαυτό μας μέσα από τον πόνο, τόσο πιο συνειδητά μπορούμε να διαχειριστούμε την κατάσταση.
Γιατί Συμβαίνει η Απιστία; Ένα Ψυχοδυναμικό Πλαίσιο
Η απιστία δεν συμβαίνει τυχαία. Δεν είναι απλώς "η έλξη για κάποιον άλλο", αλλά συχνά μια ασυνείδητη αντίδραση σε εσωτερικές συγκρούσεις.
Η απιστία ως μηχανισμός αποφυγήςΚάποιοι άνθρωποι καταφεύγουν στην απιστία όταν νιώθουν παγιδευμένοι σε μια σχέση όπου δεν μπορούν να εκφραστούν. Η εξωσυζυγική σχέση λειτουργεί σαν "διέξοδος" από μια ψυχική σύγκρουση που δεν μπορούν να επιλύσουν άμεσα.
Η απιστία ως επανάληψη παιδικών μοτίβωνΣε πολλές περιπτώσεις, η απιστία αναπαράγει πρότυπα σχέσεων από την παιδική ηλικία. Ένα άτομο που μεγάλωσε νιώθοντας ότι η αγάπη δεν είναι δεδομένη μπορεί, ασυνείδητα, να δοκιμάζει μέσα από την απιστία αν όντως αξίζει να αγαπηθεί.
Η απιστία ως κρίση ταυτότηταςΓια κάποιους, η εξωσυζυγική σχέση δεν είναι "απόδραση" από τον σύντροφο, αλλά από τον ίδιο τους τον εαυτό. Σε περιόδους προσωπικής κρίσης, η απιστία γίνεται ένας τρόπος να αισθανθεί κάποιος ξανά ζωντανός, επιθυμητός, ή να διαμορφώσει μια νέα εκδοχή του εαυτού του.
📌 Τι μπορείτε να κάνετε:
✅ Αντί να ρωτάτε "Γιατί μου το έκανε;", αναρωτηθείτε "Τι σημαίνει αυτή η απιστία για τη σχέση μας και για εκείνον/η;"
✅Προσπαθήστε να δείτε την πράξη πέρα από την επιφανειακή της διάσταση – Ποια συναισθηματική πραγματικότητα την προκάλεσε;
✅ Μην εστιάζετε μόνο στο "ποιος φταίει" αλλά στο "τι μας οδήγησε εδώ".
Μπορεί η Σχέση να Σωθεί;
Αυτό είναι ένα κρίσιμο ερώτημα, και δεν υπάρχει μία σωστή απάντηση. Αυτό εξαρτάται από τη διάθεση και των δύο να δουλέψουν βαθιά μέσα τους και μεταξύ τους.
📌 Η σχέση μπορεί να σωθεί όταν:
✔ Ο σύντροφος που απάτησε είναι πρόθυμος να αναλάβει την ευθύνη και να εξετάσει τους λόγους που τον οδήγησαν στην απιστία.
✔ Και οι δύο σύντροφοι είναι διατεθειμένοι να δουλέψουν πάνω στις εσωτερικές και διαπροσωπικές συγκρούσεις της σχέσης.
✔ Υπάρχει ακόμα συναισθηματική σύνδεση και αμοιβαία διάθεση για αλλαγή.
📌 Η σχέση δεν μπορεί να σωθεί όταν:
❌ Η απιστία ήταν επαναλαμβανόμενη και ο σύντροφος αρνείται να αναγνωρίσει τις συνέπειες.
❌ Η απιστία έγινε ως μέσο ελέγχου, εκδίκησης ή συνειδητής απόρριψης.
❌ Δεν υπάρχει πλέον εμπιστοσύνη, και ο ένας σύντροφος δεν μπορεί να δει τον άλλον με σεβασμό.
📌 Τι μπορείτε να κάνετε:
✅ Αναρωτηθείτε: Μπορώ να συγχωρήσω πραγματικά ή θα παραμείνω σε έναν κύκλο καχυποψίας και πόνου;
✅ Σκεφτείτε τι είδους σχέση θέλετε να έχετε στο μέλλον – ανεξάρτητα από την απιστία.
✅ Συμβουλευτείτε έναν θεραπευτή για να σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε τι είναι καλύτερο για εσάς.
Ο Γιώργος έπρεπε να αναλάβει ευθύνη: Όχι μόνο ζητώντας συγγνώμη, αλλά αναγνωρίζοντας τους ασυνείδητους λόγους που τον οδήγησαν στην απιστία.
Η Μαρία έπρεπε να αναρωτηθεί: - Θέλω πραγματικά να μείνω ή φοβάμαι τη μοναξιά; - -Μπορώ να τον συγχωρήσω ή θα ζω σε διαρκή καχυποψία;
📌 Βιβλιογραφία: Gottman & Silver (2012) τονίζουν ότι η εμπιστοσύνη μπορεί να αποκατασταθεί μόνο αν υπάρχει ειλικρίνεια, ευθύνη και συναισθηματική διαφάνεια.
Το Τέλος ή μια Νέα Αρχή; Αναδόμηση ή Επαναπροσδιορισμός του Εαυτού
Είτε η σχέση συνεχιστεί είτε όχι, το σημαντικό είναι να χρησιμοποιήσετε αυτή την εμπειρία για να κατανοήσετε καλύτερα τον εαυτό σας.
📌 Η απιστία δεν είναι μόνο το τέλος μιας σχέσης, αλλά μπορεί να είναι και η αρχή μιας βαθύτερης αυτογνωσίας.
✔ Αν η σχέση συνεχιστεί: Βάλτε σαφή όρια, επικοινωνήστε ανοιχτά, και δουλέψτε πάνω στην εμπιστοσύνη με επαγγελματική υποστήριξη.
✔ Αν η σχέση τελειώσει: Δώστε στον εαυτό σας τον χρόνο να επεξεργαστεί την απώλεια, να θεραπευτεί, και να ανακαλύψει ξανά την προσωπική του δύναμη.
Η απιστία δεν είναι μόνο μια ηθική πράξη, αλλά μια ψυχική διεργασία που αντανακλά τις ασυνείδητες συγκρούσεις του ατόμου και τις δυναμικές της σχέσης.
✔ Μπορεί να σημαίνει το τέλος μιας σχέσης, αλλά μπορεί και να γίνει μια ευκαιρία για βαθύτερη κατανόηση του εαυτού και των σχέσεων.
✔ Το κρίσιμο ερώτημα δεν είναι "γιατί το έκανε;", αλλά "τι μου δείχνει αυτό για τον εαυτό μου και για εμάς;".
📌 Η ψυχοδυναμική θεραπεία δεν προσπαθεί να αποδώσει απλώς ευθύνες, αλλά να αποκαλύψει τις ασυνείδητες διεργασίες που οδηγούν στις επιλογές μας. Και αυτό είναι το πρώτο βήμα προς την πραγματική κατανόηση και θεραπεία.
Η Μαρία και ο Γιώργος αποφάσισαν να ξεκινήσουν ψυχοθεραπεία ζεύγους. Ο Γιώργος έμαθε να αναγνωρίζει τα ασυνείδητα κίνητρά του, ενώ η Μαρία κατάφερε να κατανοήσει πώς η απιστία συνδέθηκε με δικά της παλιά τραύματα.
Συμπέρασμα
Η απιστία δεν είναι απλώς μια πράξη προδοσίας, αλλά μια αντανάκλαση των ψυχικών δυναμικών μιας σχέσης. Αντί να δούμε την απιστία ως το απόλυτο τέλος ή ως αμιγώς ηθικό ζήτημα, μπορούμε να την αξιοποιήσουμε ως μια ευκαιρία για ψυχική διερεύνηση, αυτογνωσία και εξέλιξη.
📌 Η πραγματική ερώτηση δεν είναι "γιατί συνέβη;", αλλά "πώς θα με βοηθήσει να κατανοήσω βαθύτερα τον εαυτό μου και τις σχέσεις μου;"
Βιβλιογραφία
Freud, S. (1920). Beyond the Pleasure Principle.
Bowlby, J. (1988). A Secure Base: Parent-Child Attachment and Healthy Human Development.
Mitchell, S. A. (1988). Relational Concepts in Psychoanalysis.
Gottman, J., & Silver, N. (2012). What Makes Love Last?
Comments